
Ø Namibia ota lopota iipotha yi vulithe pe 1000 mesiku
Pamaiyuvo gaRichard Kamwi, Geingob ngoka pauyelele wa gandjwa kEgumbo lyEpangelo kwa lopotwa kutya okweeluka okuza koCorona, Kamwi oku wete kutya okwa li e na okukwatela komeho onkalo yomukithi ngoka unene sho a zi muuvu womukithi ngoka.
Geingob ina popitha oshilongo kombinga yomukithi ngoka uule wethimbo ngashiingeyi konima nkene iihulile okupopya omvula ya piti, na okwa gandja oshinakugwanithwa kOminista yuundjolowele Omundohotola Kalumbi Shangula.
Pethimbo ndyoka iipotha yomukithi ngoka oya li po 300 nomaso ogali pevi lela.
Monena Namibia ota lopota iipotha yi vulithe pe 1000 mesiku nomwaalu gwomaso okuza komukithi ngoka otaga londo pombanda noonkondo kehe esiku.
Molyomakaya, Namibia okwa lopota iipotha yomukithi ngoka yi li pe 1 399 nokweta omwaalu gwiipotha ya lopotwa moshilongo po64 205. Shangula, pethimbo a gandja olopota ye kombinga yomukithi ngoka okwa popi kutya omaso taga kwatakanithwa no Covid-19, ogeli po 12 nomaso ngoka ga lopotwa monena moshilongo taga kwatatkanithwa nomukithi ngoka oge li po 993.
Kamwi ngoka a thigipo oshikondo shuundjolowele momvula yo 2015 konima nkene Geingob a ningi omupresidende, okwa popi kutya omwaalu gwiipotha mbyoka otagu limbilike noonkondo na osha pumbiwa omuleli gwoshilongo a popithe oshigwana nokutseyitha omalundululo nomilandu dhoka tadhi vulu okutulwa po kombinga yonkalo ndjoka. Kamwi, ngoka ngashiingeyi e li oshitopolwa shoAfrican Union Taskforce on Covid-19, okwa popi kutya shoka osha li shi na okukala sha ningwa nale.
“Emweno okuzilila kEgumbo lyEpangelo otali limbilikendje. Omolwashike Omupresidende ita ningi iipopiwa ngaashi mbyoka a kala nokuninga nawa omvula ya piti? oonkambadhala ndhoka odha pandulwa miigongi yopaigwana moka nda kala nokukutha ombinga nonando onkalo kaya li ngaashi yi li ngashiingeyi. AaNamibia ohaya pulakene nawa ngele taya popithwa okuza kombelewa onene,” omundohotola ngoka a popi.
Muule owala womasiku 30, Egumbo lyEpangelo olya kanitha aaniilonga ye li puyatano okuza komukithi gwoCorona.
Kamwi okwa popi woo kombinga yoombumbwe yoombete miipangelo oshowo omipepo dhombepo yokufuthilamo ihe okwa popi kutya omauyelele ngoka otaga uvika owala okuza miikundaneki ihe haku za kaanambelewa yoyene.
Kamwi okwa popi kutya olundji ha popi naMinista Shangula, ta popi kutya Shangula ota kambadhala.
Okwa tsikile kutya nonando ewi lyomuleli olya kana pethimbo mpoka onkalo ya nayipala kashi shi owala oshinakugwanithwa shomuleli a popye naakwashigwana.
“Kashi shi oshikando shotango tatu talelwa kuupyakadhi. HIV & Aids oyali tayi dhipaga aantu oyendji ye vulithe mboka taya dhipagwa koCovid-19 na kaya li yi na epango. Otwe shi pondola ngiini? Kasha li owala ominista ihe elelo alihe lyoshilongo, omupresidede, okabinete, aaleli yopamuthigululwakalo, oongeleka oshowo omahangano giikumungu yaakwashigwana. Kashi shi oshinakugwanithwa shomuntu gumwe.”
Omunangeshefa Hilda Basson-Namundjebo okwa shanga kepandja lye lyoFacebook: “Ondi na ohokwe okutseya ngele natango otu na ngaa epangelo moshilongo muka. Aantu otaya ya si pandjele yopombanda, na otu wete owala ominista yimwe oyo tayi tondoka tayi kambadhala okuungaunga nonkalo yoCovid omanga yalwe ya mwena.”
Omukomeho gwoInstitute for Public Policy Research (IPPR), Graham Hopwood, naye okwa holola omaiyuvo ge kutya oshigwana oshi li muumbanda na osha pumbwa ehwepopaleko okuza kepangelo sho sha tala omeho kelelo okutula miilonga omilandu tadhi vulu okutula pevi ondjele yetaandelo lyomukithi ngoka.
Amushanga gwiikumungu ya pamba omupresidende, Dr Alfredo Hengari ina yamukula komapulo ngoka a ningilwa ngele Geingob otaka popitha ngaa oshigwana mbala.
Shangula naye ina yamukula komapulo ngele okwa tegelelwa omalunduluko komilandu dhoka dhili po.