China taka kwathela Namibia okupitila moFOCACChina taka kwathela moshikondo shuunamapya oshowo uutekinika China okwa popi kutya okwa hala okukwathela Namibia mokugamena iiyamakuti oshowo okukondjitha embugaleko neyambulepo lyeliko yoshilongo. Ominista yOmakwatathano goPaigwana, Netumbo Nandi-Ndaitwah oya popi kutya AaNamibia oya pumbwa okwiindungika kombinga yoForum on China-Africa Cooperation (FOCAC) oshowo okulandula omauyelele kehe tage ya po molwaashoka ekwatathano ndyoka otali gumu oonkalamwenyo dhawo.
China-Africa forum oyi li ekwatathano pokati kIigwana yaAfrika oshowo okuume yomayambulepo ihe China ota dhana onkandangala onene meyambulepo lyeliko muAfrika okuyeleka nomanenevi galwe.
Ngele tashi ya kiipindi, China oye ta dhana onkandangaa onene moNamibia na okwa pitilile South Afrika.
Ned Sibeya, omunambelewa omukomeho omukwatakanithi gwookuume komayambulepo moNational Planning Commission (NPC), okwa zimine kutya okwa kala omaupyakadhi nkene ooprograma moopoloyeka dha pewa omayambidhidho kuChina dha kala nokuungaungwa nadho monakuziwa.
Okwa popi kutya ngashiingeyi oya tula po omilandu dhimwe omipe, moka epangelo lyaNamibia oshowo lyaChina ga tsu kumwe opo kukwashilipalekwe kutya omahangano gaChina ngoka taga ka pitikwa okukutha ombinga moopoloyeka dhoka tadhi pewa omayambidhidho kuChina, omahangano owala ngoka giishangitha nale moshilongo, mwakwatelwa omahangano gaNamibia oshowo omahangano galwe ga za pondje yoshilongo.
Kombinga yiilongitho, okwa popi kutya okwa adhika etsokumwe opo iilongitho yomoshilongo oyo yi kale ponomola yotango.
“Kombinga yoopoloyeka tadhi gandjwa komahangano gaChina otatu pula elongelo kumwe lyomuhanga nomahangano gaNamibia.”
Omukomeho gwomakwatathano gopaigwana, moNust, Dr Marius Kudumo, okwa popi kutya Namibia oshowo iilongo yaAfrika yilwe inayi gandja uusama kuChina nenge kiilongo yilwe yopondje ngele omatsokumwe goludhi ndoka inaga gandja iizemo yuuwanawa wuthike pamwe koombinga adhihe.
“China oshowo iilongo yilwe oyi na omilandu dha yela kombinga yomakwatathano gawo naAfrika naashoka yahala okumona okuza momakwatathano ngoka,” Kudumo a popi.
Omukalelipo gwaChina moNamibia, Yang Yun okwa popi kutya omahwahwameko omanene otaga tulwa mekwatathano lyaNamibia naChina sha landula omutumba gwoFOCAC ngoka gwa ningilwa moBeijing omvula ya piti.
Okwa popi kutya China okwa pyakudhukwa okugandja omayambidhidho moshikondo shopaunamapya oshowo uutekinika paku tuma aatseyinawa muunamapya opo ya yambidhidhe etungo lyoopoloyeka oonene, okutula miilonga elongelokumwe lyopamudhingoloko, egameno lyiiyamakuti , ekeelelo lyembugaleko oshowo okugandja uunongo kombinga yomayambulepo.
Yun okwa popi kutya kohi yoFOCAC pokati kiilongo mbika iyali, okwa ziminwa opo aanambelewa yuunamiti oyendji yaChina ya tumwe moNamibia opo ya kwathele aakwashigwana mboka ye li mompumbwe.
Yun okwa gwedha po kutya China oku na omalalakano gokunkondopeka egameno nokugandja omadheulo kaanambelewa yekalekepo lyoompango.
Oopoloyeka ndhoka dha pewa omayambidhidho kohi yoFOCAC measures
Oskola yaChairman Mao Zedong, mOshitopolwa shaKhomas
Hardap aquaculture project, Hardap
Etungo lyoshipangelo mOmuthiya
Etungo lyoshitopolwa shotango oshowo oshitopolwa oshitiyali shendiki lyoNational Youth Training Centre moRietfontein
Visa sticker project
Egandjo lyoondya dhoshikukuta (2016, 2017)
Opoloyeka yiikwaniipangitho yomatengeneko gonkalo yombepo
Etungo lyoondjila monooli yoshilongo
Iikwaniipangitho yoshiputudhilo shaUnam mOngwediva
Etungo lyondjila yOnashikuvu, Tsumkwe oshowo Talismanus
Etungo lyooskola dhopevi oshowo etungulo lyoTsumkwe Combined School moshitopolwa shaShikoto oshowo Otjozondjupa
Ooprograma dhomayambulepo guunongo (AaNamibia ye vulithe pe 100 ohaya tumwa nokupewa omadheulo moChina kehe omvula)
Oopoloyeka ndhoka tadhi ka yambidhidhwa koFOCAC
Oshitopolwa oshitiyali B shondjika pokati kOvenduka nokapale koodhila dhaHosea Kutako International Airport ( shuule wookilometa 21.3 )
Etungo lyooskola ne muushayi oshowo omihandjo
Oosasiyona dhokuyakula omauyelele gosatellite
Etungo lyomagumbo moGobabis noGrootfontein
-Uuyelele mbuka owa gandjwa koNational Planning Commission
CATHERINE SASMAN
China-Africa forum oyi li ekwatathano pokati kIigwana yaAfrika oshowo okuume yomayambulepo ihe China ota dhana onkandangala onene meyambulepo lyeliko muAfrika okuyeleka nomanenevi galwe.
Ngele tashi ya kiipindi, China oye ta dhana onkandangaa onene moNamibia na okwa pitilile South Afrika.
Ned Sibeya, omunambelewa omukomeho omukwatakanithi gwookuume komayambulepo moNational Planning Commission (NPC), okwa zimine kutya okwa kala omaupyakadhi nkene ooprograma moopoloyeka dha pewa omayambidhidho kuChina dha kala nokuungaungwa nadho monakuziwa.
Okwa popi kutya ngashiingeyi oya tula po omilandu dhimwe omipe, moka epangelo lyaNamibia oshowo lyaChina ga tsu kumwe opo kukwashilipalekwe kutya omahangano gaChina ngoka taga ka pitikwa okukutha ombinga moopoloyeka dhoka tadhi pewa omayambidhidho kuChina, omahangano owala ngoka giishangitha nale moshilongo, mwakwatelwa omahangano gaNamibia oshowo omahangano galwe ga za pondje yoshilongo.
Kombinga yiilongitho, okwa popi kutya okwa adhika etsokumwe opo iilongitho yomoshilongo oyo yi kale ponomola yotango.
“Kombinga yoopoloyeka tadhi gandjwa komahangano gaChina otatu pula elongelo kumwe lyomuhanga nomahangano gaNamibia.”
Omukomeho gwomakwatathano gopaigwana, moNust, Dr Marius Kudumo, okwa popi kutya Namibia oshowo iilongo yaAfrika yilwe inayi gandja uusama kuChina nenge kiilongo yilwe yopondje ngele omatsokumwe goludhi ndoka inaga gandja iizemo yuuwanawa wuthike pamwe koombinga adhihe.
“China oshowo iilongo yilwe oyi na omilandu dha yela kombinga yomakwatathano gawo naAfrika naashoka yahala okumona okuza momakwatathano ngoka,” Kudumo a popi.
Omukalelipo gwaChina moNamibia, Yang Yun okwa popi kutya omahwahwameko omanene otaga tulwa mekwatathano lyaNamibia naChina sha landula omutumba gwoFOCAC ngoka gwa ningilwa moBeijing omvula ya piti.
Okwa popi kutya China okwa pyakudhukwa okugandja omayambidhidho moshikondo shopaunamapya oshowo uutekinika paku tuma aatseyinawa muunamapya opo ya yambidhidhe etungo lyoopoloyeka oonene, okutula miilonga elongelokumwe lyopamudhingoloko, egameno lyiiyamakuti , ekeelelo lyembugaleko oshowo okugandja uunongo kombinga yomayambulepo.
Yun okwa popi kutya kohi yoFOCAC pokati kiilongo mbika iyali, okwa ziminwa opo aanambelewa yuunamiti oyendji yaChina ya tumwe moNamibia opo ya kwathele aakwashigwana mboka ye li mompumbwe.
Yun okwa gwedha po kutya China oku na omalalakano gokunkondopeka egameno nokugandja omadheulo kaanambelewa yekalekepo lyoompango.
Oopoloyeka ndhoka dha pewa omayambidhidho kohi yoFOCAC measures
Oskola yaChairman Mao Zedong, mOshitopolwa shaKhomas
Hardap aquaculture project, Hardap
Etungo lyoshipangelo mOmuthiya
Etungo lyoshitopolwa shotango oshowo oshitopolwa oshitiyali shendiki lyoNational Youth Training Centre moRietfontein
Visa sticker project
Egandjo lyoondya dhoshikukuta (2016, 2017)
Opoloyeka yiikwaniipangitho yomatengeneko gonkalo yombepo
Etungo lyoondjila monooli yoshilongo
Iikwaniipangitho yoshiputudhilo shaUnam mOngwediva
Etungo lyondjila yOnashikuvu, Tsumkwe oshowo Talismanus
Etungo lyooskola dhopevi oshowo etungulo lyoTsumkwe Combined School moshitopolwa shaShikoto oshowo Otjozondjupa
Ooprograma dhomayambulepo guunongo (AaNamibia ye vulithe pe 100 ohaya tumwa nokupewa omadheulo moChina kehe omvula)
Oopoloyeka ndhoka tadhi ka yambidhidhwa koFOCAC
Oshitopolwa oshitiyali B shondjika pokati kOvenduka nokapale koodhila dhaHosea Kutako International Airport ( shuule wookilometa 21.3 )
Etungo lyooskola ne muushayi oshowo omihandjo
Oosasiyona dhokuyakula omauyelele gosatellite
Etungo lyomagumbo moGobabis noGrootfontein
-Uuyelele mbuka owa gandjwa koNational Planning Commission
CATHERINE SASMAN