Oondoolopa odha pumbwa okutula miilonga omilandu omipe Omalelo goondoolopa otaga ende taga endelele opo ga kale ga gwanithapo iipumbiwa iipe yuuministeli womidhingoloko, sho kwa tulwa miilonga oveta ompe ndjoka tayi pula omalelo goondoolopa ga kale ge na uunzapo woenvironmental clearance certificates omolwa omatoto gawo goku ekelahi iiyagaya.
Monena omalelo ge li 11 oge nanale uunzapo mboka. Konima sho ompango ndjoka tayi ithanwa Environmental Management Act sho ya tulwa miilonga momvula yo 2012, uuministeli womidhingoloko owa tameke tawu longele kumwe nomalelo goondoolopa niitopolwa opo ku vule okuyambulwapo omahala gokwekelahi iiyekelwahi.
Onga oshitopolwa shomilandu omipe, omalelo goondoolopa oga pumbwa okugandja uunzapo wawo woenvironmental impact assessments (EIA) omolwa omatoto gawo ngoka omape naangoka omakulu.
Elelo lyondoolopa yaKeetmanshoop oli li tali hanagulapo etoto lyawo ndyoka ekulu, nokutula miilonga etoto epe, pauyelele wa gandjwa kumenindjela gwondoolopa ndjoka gwomayambulepo gopaliko, Jegg Christiaan. Pahapu dhe oyiipyakidhila nelongo lyetoto epe, omakonaakono gopamudhingoloko oga ningilwa nale ehala epe mpoka tapu ka tulwa etete ndyoka epe. Okwa popi kutya iimaliwa oyiikalekelwa nale okulonga etoto ndyoka epe oshowo okulongulula etoto ndyoka ekulu.
Pahapu dhe elelo yondoolopa yawo otali ningi kehe shoka tali vulu okukwashilipaleka kutya etoto ndyoka epe oli li pamuthika nokugwanitha po iipumbiwa ayihe yuuministeli womidhingoloko.
Omunambelewa omupopiliko gwelelo lyondoolopa yaGrootfontein, Lucas Salomo okwa popi kutya etoto ndyoka haya longitha ngashiingeyi inali gwanitha po iipumbiwa yuuministeli, ihe olyopakathimbo, nondoolopa oyiipyakidhila nokutotapo etoto limwe. Omunambelewa gweyambulepo lyopaliko mondoolopa yaKatima Mulilo, Charlie Ntema, okwa popi kutya elelo lyondoolopa ndjoka oli li moonkundathana okumona oshitopolwa shevi mpoka tali ka tula etoto epe, sho uuministeli womidhingoloko wa pula ondoolopa ndjoka, opo yi pate etoto ekulu ndyoka lya kala hali longithwa.
Okwa monika aniwa ehala ewanawa nokutula etoto ihe otali adhika pondje yoombanga dhondoolopa, na oye li yiipyakidhila noonkundathana nelelo lyopamuthigululwakalo.
Omunambelewa omupopiliko gwelelo lyaRundu, Benjamin Makayi okwa popi kutya ondoolopa yawo oya gwanitha po oshipumbiwa shoka.
Okwa popi kutya ondoolopa yawo oyi na uunzapo mboka wa gandjwa kuuministeli momwedhi Mei momvula yo 2017, shalandula sho omapekaapeko gopamudhingoloko ga ningwa momvula yo 2016, okutala ngele etoto ndyoka oli li tu pamulandu ngoka gwa tulwa po kuuministeli. Otali longekidha oondokumende dhalyo okumanitha eindilo lyoEIA, pauyelele wa gandjwa komunambelewa gwawo omukuluntu gwomayambulepo gopaliko, Catherine Boois.
Okwa popi kutya oshimaliwa shokumanitha opoloyeka ndjoka oshiikalekelwa nomonena etoto lyawo ndyoka haya longitha olya tulwa meni lyoloogolo. Elelo lyondoolopa yaTsumeb inali yamukula komapulo ngoka lya ningilwa. Kuyele omwedhi nguka, ominista yomidhingoloko, Pohamba Shifeta oya holola omaiyuvo gawo omolwa omalelo goondoolopa ngoka itaga kambadhala okukandula po omukundu gokweekelahi iiyagaya. Pauyelele mboka wa gandjwa kuuministeli, oondoolopa owala 11 dha gwanitha po iipumbiwa mbyoka.
Oondoolopa ndhoka odha tumbulwa kutya Ovenduka, Walvis Bay, Swakopmund, Okahao, Oranjemund, Oshakati, Ruacana, Rundu oshowo Ondangwa.
Omalelo gomikunda gamwe po ngoka ga gwanitha po iipumbiwa mbyoka ongaashi Eheke oshowo Epukiro.
OGONE TLHAGE
Monena omalelo ge li 11 oge nanale uunzapo mboka. Konima sho ompango ndjoka tayi ithanwa Environmental Management Act sho ya tulwa miilonga momvula yo 2012, uuministeli womidhingoloko owa tameke tawu longele kumwe nomalelo goondoolopa niitopolwa opo ku vule okuyambulwapo omahala gokwekelahi iiyekelwahi.
Onga oshitopolwa shomilandu omipe, omalelo goondoolopa oga pumbwa okugandja uunzapo wawo woenvironmental impact assessments (EIA) omolwa omatoto gawo ngoka omape naangoka omakulu.
Elelo lyondoolopa yaKeetmanshoop oli li tali hanagulapo etoto lyawo ndyoka ekulu, nokutula miilonga etoto epe, pauyelele wa gandjwa kumenindjela gwondoolopa ndjoka gwomayambulepo gopaliko, Jegg Christiaan. Pahapu dhe oyiipyakidhila nelongo lyetoto epe, omakonaakono gopamudhingoloko oga ningilwa nale ehala epe mpoka tapu ka tulwa etete ndyoka epe. Okwa popi kutya iimaliwa oyiikalekelwa nale okulonga etoto ndyoka epe oshowo okulongulula etoto ndyoka ekulu.
Pahapu dhe elelo yondoolopa yawo otali ningi kehe shoka tali vulu okukwashilipaleka kutya etoto ndyoka epe oli li pamuthika nokugwanitha po iipumbiwa ayihe yuuministeli womidhingoloko.
Omunambelewa omupopiliko gwelelo lyondoolopa yaGrootfontein, Lucas Salomo okwa popi kutya etoto ndyoka haya longitha ngashiingeyi inali gwanitha po iipumbiwa yuuministeli, ihe olyopakathimbo, nondoolopa oyiipyakidhila nokutotapo etoto limwe. Omunambelewa gweyambulepo lyopaliko mondoolopa yaKatima Mulilo, Charlie Ntema, okwa popi kutya elelo lyondoolopa ndjoka oli li moonkundathana okumona oshitopolwa shevi mpoka tali ka tula etoto epe, sho uuministeli womidhingoloko wa pula ondoolopa ndjoka, opo yi pate etoto ekulu ndyoka lya kala hali longithwa.
Okwa monika aniwa ehala ewanawa nokutula etoto ihe otali adhika pondje yoombanga dhondoolopa, na oye li yiipyakidhila noonkundathana nelelo lyopamuthigululwakalo.
Omunambelewa omupopiliko gwelelo lyaRundu, Benjamin Makayi okwa popi kutya ondoolopa yawo oya gwanitha po oshipumbiwa shoka.
Okwa popi kutya ondoolopa yawo oyi na uunzapo mboka wa gandjwa kuuministeli momwedhi Mei momvula yo 2017, shalandula sho omapekaapeko gopamudhingoloko ga ningwa momvula yo 2016, okutala ngele etoto ndyoka oli li tu pamulandu ngoka gwa tulwa po kuuministeli. Otali longekidha oondokumende dhalyo okumanitha eindilo lyoEIA, pauyelele wa gandjwa komunambelewa gwawo omukuluntu gwomayambulepo gopaliko, Catherine Boois.
Okwa popi kutya oshimaliwa shokumanitha opoloyeka ndjoka oshiikalekelwa nomonena etoto lyawo ndyoka haya longitha olya tulwa meni lyoloogolo. Elelo lyondoolopa yaTsumeb inali yamukula komapulo ngoka lya ningilwa. Kuyele omwedhi nguka, ominista yomidhingoloko, Pohamba Shifeta oya holola omaiyuvo gawo omolwa omalelo goondoolopa ngoka itaga kambadhala okukandula po omukundu gokweekelahi iiyagaya. Pauyelele mboka wa gandjwa kuuministeli, oondoolopa owala 11 dha gwanitha po iipumbiwa mbyoka.
Oondoolopa ndhoka odha tumbulwa kutya Ovenduka, Walvis Bay, Swakopmund, Okahao, Oranjemund, Oshakati, Ruacana, Rundu oshowo Ondangwa.
Omalelo gomikunda gamwe po ngoka ga gwanitha po iipumbiwa mbyoka ongaashi Eheke oshowo Epukiro.
OGONE TLHAGE